Ēhea te Waihanga Whakarite o Tētahi Whare Whakariterite Ki te Kaitiakitanga me ngā Kuwaha Whakamaharatanga
Whakatau: Te Tiakina i te Taiao i roto i te Hangahanga Āmuia
Kei te whiwhi ake tonu te hanganga hou i ngā mahi whakariterite, me te āheinga nui ki te whakamana i ngā whare me ngā whenua hei tiaki i te taiao, ā, ko tētahi atu whakaaro he whakapae rawa anō i ngā hanganga e ora tonu ana. Kāore i te pai noa iho, kei te hiahia ngā kaihanga me ngā kaihangatia ki te whakamahia ngā mea e taea ai te tiaki i te haumanu me te rongoā o te whenua, ā, e whiwhi ana hoki i ngā pai mō te taiao. Ki runga i te maha o ngā mea hanga e pai ana, ko ngā pou tiaki e kī ana ko ia te mea ka whai oranga, ka whai mana hoki i ngā āhuatanga pai mō ngā whakamahi. I tēnei tuhinga, ka whakamārama i te mea pēhea te whakamahi i ngā pou tiaki kei te pai rawa i te whakamahi i te wai, pēhea te whakamahi i te hunga e pai ana i te whakamahi i ngā pou i te pai rawa i te whakamahi i te wai, ka whakaiti ngā mea iti i tahitia, me te kawe pūao i te kōrero mō te "upoko" o te hanga. Ka whakamārama anō te tuhinga e whai ake nei i ngā pūtake e pa ana i ngā mea e pai ana i te wai, e iti rawa ana i ngā mea iti, me te kōrero mō te "upoko" o te hanga ki te taiao.
Pēhea ngā wāhi whakarongo hei whakamana i te whakatūroro mā te tonotoritanga o te āporo
Te nui o te mahi a te tonotoritanga hei whai hua mō tētahi o ngā hanganga whakatūroro a ngā whare, ko tēnā he mea nui, ā, ka mahi ngā pūtau kia rite ki tērā tono. Nā reira, me te wāhanga nei, ko tā tātou whakaaetanga he whakamahere pai, ko te whakamahinga i ngā kōmata tiaki tono e mōhio ana hei pūtau tiaki tono, e kitea nehe atu ana, ā, e iti rawa atu ana i te utu. Ko ngā pūtau e kī nei kei runga, ko ngā pūtau tiaki i te hāngai ki te hau, ā, ko tēnā te take i te mea ka kauwhitu ākona i te uru hau me te hau marangai, ā, ka noho ngā whare i te waenga i te takurua me te mārama. Ka puta mai ngā hapa nui nei ki te whakawehewe i te tono me te kaihuringa nui i te taiao—ko ngā huinga korenga o tēnei whakaaro ka tae noa ki te whakahoki mai i ngā whakamahi hou ki te take.
- Te Whakararahi Pūtango mō te Whakauru Wāhanga Kēmu Ko te uara o ngā pūtango whakararahi i roto i te whakararahi i ngā wāhanga kēmu nui, ka huihui he mea nui ki te whakamahere ēneiti hei whakamahi i ngā whare. Kua hangaia e ngā pūtango katoa i runga i ngā rauemi whakararahi tētahi i hanga noa, ko tēnā ka tautoko i te haere pai o te taiao, ka whakapakari hoki i te wero kēmu hei whakamana i te uara o te whakararahi, ka taea e ia te whakaiti i te wero kēmu hei whakakapi i te wāhanga kēmu. Hoki atu ki ngā whare oneone iti, ina whakatūria te takotoranga o te whenua ki tētahi i pai ake te whakamahi ēneiti, ka mutu te whakawehi kēmu hei whakakapi i te wāhanga kēmu....
- Te whakamahere kia iti ai te hokohoko o te waiora Ki te tautuhi pūtango e āhei ana ki te whakatōpū i ngā huinga huringa o te taiao, pēnei i te ua, te hau, me te Hawai'i, ka maoa ai te wera, me ngā huinga huringa ki roto i te whare. Mō ngā whare paerewa, he tino rautaki pai ngā pūtango kua āhei ki te tirotiro i te wāhanga wera hei whakatika i ngā momo huringa o te taiao, ā, ka iti mai ngā mahi whakawherehere hei whakamātau i te wāhanga wera ki roto i te whare, koia nei ka iti noa atu ngā mahi o ngā reta whakahaere wera (HVAC). Ko ētahi atu whare noho whenua, i te wāhanga huringa wera rānei, ka kitea he nui ngā hokohoko waiora e taea ana ki te whakatū i ngā pūtango, nā te whakapapa raweke o te wāhanga wera ki roto i te whare, ā, koia nei ka whai wā tonu ki te whakapapa raweke o ngā hokohoko waiora.
- Te Whakarōpū Pūmau ki te Tiori Hāpori Kua taea e ngā kahurangi whakamau i te huarere, ā, he aha rawa atu i te pūnaha whakamau huarere ki waho mai i te kawe i te hā o waho ki roto, ka whai hua ko te whakanuia i ngā wāhi. Ki te pērā i ngā kahurangi matua, in particular nā runga i te whakarāpopotonga huarere me te whakaputuanga i te tamataki i roto i te kahurangi, ka taea te whakahē i te kakekeke o te hā ki ngā paepae kahurangi, me te whaiherehere i te hā tirotirohanga ki roto i te whare. Ko tēnei mahi koinei he mea nui noa iho mō te katoa o te whakaora whenua hoki hei whakamana i te hāpori roa i roto i te whare. Nā ngā kahurangi nei, ki te kore e kitea ai ngā hau e ara ana me te iti iho i te hiahia mō te whakamahana rānei me te whakamamae i te hā, kāore anō e whakatipu i te whakamahi i te wai, ā, ka hangaia he wāhi ora hoki, me te pai ake i te wāhi noho mō ngā nohoanga i roto i te whare.
Te Rite me te Wā Ora o ngā Kahurangi Matua
He mea nui te whakaheke i te whakaaro, ko tētahi atu mea anake e āheinga ana ki te whakatūnga kia pūmau nei he whakamahere mō te waihanga. Me whakaarohia ngā hiranga whakahaere me ngā hiranga pūmau i te waehanga i te matera o te hanga; no reira, e roa ake te wā ka whakamahi te mahi, e iti ake ana ngā rauemi e whakamahia ana, ā, e iti ake hoki te ākonga o te waea. E āhei ana ngā pou whakamaumahara ki te whakauru ki tēnei kāwanatanga o ngā matera pūmau, inaianei, kei te pai rawa atu rātou ki te whakatupu i ngā huringa me te korewhai, ā, ka whakamahia tonu he haerenga pai. Ka taea hoki e ngā pou whakamaumahara kia kore ai te whakatūpū i te wā e hānai ana i te ua me te harakeke mo tetahi wā e roa ana, kāore rātou e hiahia ana ki te whakatūpū anō, ā, ka whakamahia rātou hei tiaki i ngā rauemi i mua iho. Ko te rangatiratanga me te wā e tae nei o ēnei pou, ka whakaritea rātou hei tūranga mō ngā whare pūtake me ngā whare noa hoki i roto i te hanga pūmau.
- Putanga Tawhito Kei te mutunga o ngā whakaaro, kei te hanga ngā pūtango mōrehu i roto i ngā putanga tawhito me ngā whenua pai rawa, pērā i te porohita, te kākano rerenga, me te hīnau. Nā reira ka taea e ēnei whenua te whai wāhi i runga i te roroa, te huringa wera, huringa makariri, ua, hau, ā, ka noho tonu hei whakamahi mō te wā o ngā pūtango, nā reira kaore he mea kai. Hei tauira, ka taea e ngā pūtango porohita te whai wāhi i runga i ngā wāhi wera nui me te noho iti, ā, ka tohe ngā pūtango kākano rerenga ki te wai me te hinga. Ki te iti ake ngā hiahia whakahaere, ki te iti ake ngā whakatūhanga, ka whiwhi te whanaungatanga o ēnei whenua ki te iti iho i ngā taonga me te whakamahere i ngā taonga whenuatanga.
- Tatari Iti Nō te Whainga Tirohanga He mea nui rawa atu hei whaihua i te taiao mā ngā pūtātai kaituturu, he iti noa iho ngā mahi whakahaere e hiahiatia. Me whakaaro ki ngā pūtātai rākau hei tauira. Me whai i te hanga, te tahua, me te tāpuhi i runga i te waenganui o ngā rā ki te whakamahara i tō rātou āhua pai, nā reira ka noho paku whakahaere ngā pūtātai inoi me ngā pūtātai werawera. Ki te kore e pa ana i ngā pūtau whenua, ko ngā pūtātai poroiti me ngā pūtātai werawera e taea nei te mahi i te wā e kore ana i te hiahia mō ngā mahi whakahaere tonu. Ko te iti rawa o ngā rautaki whakahaere me ngā mahi kaiwhakamahi e tae mai ki ngā wāhi e whai ake nei he whanonga tuatahitia atu i te taiao mā tēnei take.
- Putanga Whai Wāhi Takuwahe Ko te nuinga o ngā pūtango whakamahana, āe mō ēnei e pāngia ana i te īhā, he putanga takuwahe hei whakarite i te taiao. Ka taea e ēnei pūtango e whakamahi ana i ērā rā kē i muri i a rātou tuatahi ka noho, me te iti i te mate o te whenua i tēnei taha. Nā reira, ki te kī tonu i ngā pūtango e taea ana te whakahokia, ka taea e koe te whakatūhia mai he tauira mō te whakatū mai i ēnei hanga e pai ana ki ngā tikanga o te takutai hokohoko, kei reira ngā mahi hei whakaititia, - hei whakaoti, hei whakahoki anō hei āhuatanga hou, ināianei kaore i te tae ki te oneone.
Te Iti i te Mate i roto i ngā Pūtango Whakamahana
Ko tētahi o ngā mea nui rawa i roto i te hanga whakarawea he tiaki i te mate o ngā hanga me te mate o ngā whare e taea ana ki te whakaputa i te raruraru oneone. Ka waihangatia e ngā pūtango whakamahana ngā take mate i ērā rerenga rerekē, koinei ka whakangungu i te whanaketanga o te whakarawea.
- Te Whakawhanake Tūtika me te Whakaiti i ngā Taumaha He ake ngā momo hanga i tenei rā, ka taea te kiri me te hanga i ngā kapa whakamaharatanga i tētahi āhuatanga tūtika nui, e hiahiatia ana te taumaha o ngā rauropi i roto i te mahi hanga. Nā ngā pai mōhio hanga i taea te hanga i ngā kapa ki runga i te iti nei o ngā rauropi e iti ana, e whakaititia ana te taumaha, ā, e tiaki ana i ngā waihanga i tōna waewae. Ko tēnei he tino tika mō ngā pakihi e whai ana i ngā kaupapa hanga nui, e hīkohia ana ngā kapa i runga i te whakangungu o te hanga. Te Waimarie anō me te Whakahou
- He pai rawa ngā wāhi e whai pūnaha nui ana, ka taea te whakaaturia anō hoki i muri i te wā o ō rātou oranga hei whakamahi anō. Ko te toto me te whīwhi āhua noho ngātahi, ko te take nei ki te whakamahi anō i te maha o ngā wā. He mea iti nei ngā whakamahi tuatahitia, pērā i te kuhu i roto i ngā hua hou hei hanga i ngā rauemi whare hou, me te whakamahi mo ētahi atu hekenga hanga whare. Ki te whakamahi i ēnei tikanga, ka riro iti ai ngā hua noho iwi o te huringa o ngā rautaki, ā, i te wā paihikahia hoki, ka whakahē iti ai te tono mo ngā momo whenua matua. Nga mea whai oranga nui hei whakaiti i te waehanga whakawhiti
- Ko te whakaaro nui, ko te hanga o ngā karaehe whakamaharatanga e tono ana ki te whiwhi i ngā mahi tūnuku me te pūmau mō te wā e hīkina nei. Nā reira, kaore he wā e kitea ai te whakatūhia anō i ēnei karaehe i runga i te wā. Ki te iti rawa atu, hei whakatūhia i ngā karaehe iti iho, inā ka noho iti rawa atu ngā whenua o te hunga whakamaharatanga, ka whai ake pea tētahi 3 ki te 5 tau hei whakatūhia i ēnei, ka taea e ngā karaehe pai utu nei te whakahaere mō ēnei rā, me te iti rawa atu i te hiahia mō ngā whakatūhinga, ā, me te iti rawa atu hoki i te tahua o ngā rerekētanga. E pā ana ki ahei, ka kōrerotia mai he mea nui kē te whiwhi i ngā karaehe pūmau, hei tautoko i te hanga whare pai utu i roto i ngā rohe noho me ngā rohe hoko, mā te iti rawa atu i te hiahia mō ngā kaupapa hanga whakaatu anō, me te whakahaere rerekētanga.
Tautoko i te Paiutu Whakawhāiti o te Whare
- Te Whakapai i te Ara Whare Nui Mō te whakamahere o ngā kawheka tūranga, he whiwhi nui i te whakapai i te whakaora taiao o te whare hoki, mā te paiheretanga moanaea, te haumanu pai, te tahuhu ā-enereti, me te whakaora. Ka tautoko ngā kawheka tūranga i te whare ki te whakapai i tana paiheretanga ā-enereti, mā te whakamahi i ngā wehewehe wāhi i roto i te whare, ka tiakina noa te utu mō te waiporitau me te hangatia. Ko ngā rara hei hanga i ngā kawheka tūranga, ko te toki, ko te pākete whero, me te whītau, he rangaranga me te whakaora, e kore nei e hiahia ana ki te tirotiro tonu rānei, me ngā whakatūpū mahanga nui. Kia whai ake kē ia ēnei atu take, ka tuhia ai te arataki o te whare ki te whakaora me te itinga iho i ngā āhuatanga katoa.
- Whakaaro mō ngā Tohu Whare Kāwhaki Pūtaiao Ko te huringa o te whakapono ki te paihere ā-waihanga ki te taiao i roto i ngā mahi hanga haere tonu nei, e tika ana e pā ana ki te pupuri iho o ngā tohu pēnei i a LEED (Matua i Rongorongo me te Hangarau) rāndia BREEAM (Pūnaha Whakamātau Taiao Hangatanga Hangarau). Ka taea e te whakatūpū pūnaha wāwara i runga i te wā, ko ngā kahurangi whakahirahira, me ngā pūtahi tirotiro whakarite ki ngā tuhinga nā reira i roto i ngā rāngai tohu, ka puta atu ki te whakapai i te whakahaere taiao, ā, ka hanga ai ngā whare kāwhaki taiao.
- Te Whakapumau i ngā Ture Pūtaiao Ko te tohu whakauru, i whakatipu hoki te whakaaro mō te whakapai i ngā ture taiao. E āhei ana tēnei whakaaro pai ki waho i te hanga whakamana i te whakaiti me te kaupapa o te oranga o ngā take whare hei whakamahere. He tauira ko ngā kara pukuriri e awhina nei i te whakaiti me te roa o ngā whare, nā reira kei te whakapai ngā wāhi paemahi rānei me ngā wāhi noho i runga i ngā ture, ahakoa i te nekeneke, i te iti rānei.
Whakamutunga: He Huarahi Ki te Hangahanga Whakauru
Ko ngā pūtango whakamumutanga e pai ana ki te tūranga i te tahuhu me te tiaki i te whare, engari he mea nui hoki ia mō te whakatinanatanga i ngā kaupapa whare kahurangi i ngā whare ā-wāhanga o nāianei. Ko te tonotoritanga o te waihua, ko te iti i ngā rēhita, me te whakapuakitanga i te wā o te hanga whare, ngā take nui o ēnei pūtango ki te hanga i ngā whare kaha. Nā reira, ka nui ake te matehaere o ngā whare kahurangi, ka nui ake hoki te whakamahi i ngā pūtango whakamumutanga hei wāhanga matua mo te wā katoa o te mahi whakatūwhare, kia puta ai ngā whare kahurangi, kaha, tonotori waihua, me te whai wā. Ki te hiahia koe ki te whakahou i ngā whare o koutou, me te whakaora i aua whare hei reta kahurangi, ka taea te whakaae he mea kore taea, me te whakaaetanga kia whiwhi koe i ngā pūtango whakamumutanga pai.